Ông Nguyễn Thanh Hải, Cục trưởng Cục HTQTCT, Bộ Tư pháp phát biểu tại Hội nghị
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch đã được hoàn thiện một cách đồng bộ: ngay sau khi Luật Hộ tịch được thông qua, Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham mưu, trình Chính phủ ban hành, liên tịch ban hành và ban hành 01 Nghị định của Chính phủ, 01 Thông tư của Bộ Tu pháp quy định chi tiết thi hành – có hiệu lực đồng bộ với Luật – ngày 01/01/2016; tiếp tục tham mưu, ban hành theo thẩm quyền 07 văn bản QPPL quy định chi tiết thi hành Luật Hộ tịch, gồm: 03 Nghị định, 01 Thông tư liên tịch và 03 Thông tư khác.
Bộ Tư pháp đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành và triển khai có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký, thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024: Bộ Tư pháp đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024 (Chương trình CRVS) theo Quyết định số 101/QĐ-TTg ngày 23/01/2017 nhằm bảo đảm các sự kiện hộ tịch được đăng ký kịp thời, đầy đủ, chính xác, đúng quy định pháp luật; nâng cao tỷ lệ đăng ký hộ tịch, tập trung vào tỷ lệ đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử, bảo đảm mọi người dân đều được cấp giấy tờ hộ tịch (đặc biệt là cấp Giấy khai sinh, Trích lục khai tử).
Cùng với Luật Hộ tịch, Chương trình CRVS đã có những tác động tích cực đối với công tác đăng ký, quản lý hộ tịch trên toàn quốc, tạo khung pháp lý, cơ chế thực hiện tương đối hoàn chỉnh giúp đạt được mục tiêu về đăng ký khai sinh, kết hôn và khai tử, từ đó nâng cao chất lượng đăng ký, thống kê hộ tịch, hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững trong Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc.
Các đại biểu tham dự và phát biểu tại Hội nghị
Hệ thống cơ quan quản lý, đăng ký hộ tịch, đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch từ Trung ương đến địa phương được kiện toàn: Đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch ở Trung ương, cấp tỉnh và cấp huyện đều có trình độ Cử nhân Luật trở lên, với
17.108 công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã, trong đó có 16.120 người có có trình độ trung cấp luật trở lên (chiếm 94,22%);
1.251 công chức làm công tác hộ tịch cấp huyện đều có trình độ đại học trở lên, trong đó có trình độ đại học luật trở lên là 1.191 người (chiếm 97,78%). Các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đều có ít nhất 01 viên chức làm công tác lãnh sự (trong đó có công tác hộ tịch), tại những nơi công tác lãnh sự nhiều, đông bà con Việt Nam làm ăn, sinh sống, thì bố trí từ 02 viên chức trở lên. Bộ Tư pháp quan tâm, tổ chức
152 lớp bồi dưỡng cho
16.259 lượt công chức.
Đặc biệt, đã xây dựng và đưa Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung áp dụng thống nhất trên toàn quốc, hiện đại hóa phương thức đăng ký hộ tịch, bước đầu hình thành Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử; thực hiện kết nối cấp số định danh cá nhân cho trẻ em khi đăng ký khai sinh: Phần mềm đã được triển khai từ Bộ Tư pháp tới 63 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, 705 quận/huyện/thị xã/thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, 10.599 UBND xã, phường, thị trấn, với gần 20.000 tài khoản sử dụng hàng ngày, cơ bản đáp ứng các yêu cầu về nghiệp vụ đăng ký hộ tịch, hỗ trợ thực hiện đăng ký hộ tịch trực tuyến, liên thông các thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.
Đến nay, Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử dần được hình thành với hàng chục triệu dữ liệu đăng ký khai sinh, khai tử, nhận cha, mẹ, con, đăng ký giám hộ, đăng ký nuôi con nuôi, đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc. Tính đến ngày 12/12/2022, Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử đã ghi nhận có tổng số hơn
58,1 triệu dữ liệu hộ tịch các loại, gồm trên
36,3 triệu dữ liệu đăng ký khai sinh, trong đó có trên
8,1 triệu trường hợp trẻ em được đăng ký khai sinh, cấp số định danh cá nhân thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc và Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; trên
4,3 triệu trường hợp đăng ký khai sinh được chuyển sang cơ quan bảo hiểm xã hội để cấp Thẻ bảo hiểm y tế; trên
8 triệu dữ liệu đăng ký kết hôn;
6 triệu dữ liệu đăng ký khai tử và trên
7,8 triệu dữ liệu đăng ký các sự kiện hộ tịch khác.

Ông Nhâm Ngọc Hiển, Phó Cục trưởng Cục HTQTCT, Bộ Tư pháp phát biểu tại Hội nghị
Báo cáo tại Hội nghị cũng nêu rõ, quá trình triển khai Luật Hộ tịch vẫn còn có những tồn tại mà Bộ Tư pháp, các Bộ, ngành liên quan và UBND các cấp cần nỗ lực ưu tiên giải quyết trong thời gian tới như: việc triển khai xây dựng, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc còn gặp nhiều khó khăn về nguồn lực; đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch còn thiếu ổn định, thường xuyên phải kiện toàn, đào tạo, bồi dưỡng bổ sung; tỷ lệ đăng ký khai tử còn thấp; tính kịp thời và đầy đủ khi đăng ký các sự kiện hộ tịch cần phải được cải thiện. Đồng thời, cũng đưa ra một số định hướng lớn để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đăng ký, quản lý hộ tịch trong thời gian tới, đó là:
1. Phục vụ việc xây dựng Chính phủ kiến tạo, hành động, liêm chính, nói đi đôi với làm, từng bước chuyển từ phương thức quản lý hành chính sang phục vụ người dân và doanh nghiệp, lĩnh vực hộ tịch cần có sự đổi mới mạnh mẽ hơn nữa để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nguyện vọng của người dân. Bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa lĩnh vực hộ tịch với các lĩnh vực quản lý nhà nước có ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến người dân để có hành động thiết thực, giải quyết thỏa đáng yêu cầu của người dân, bảo đảm quyền con người được ghi nhận trong Hiến pháp 2013 và các Luật chuyên ngành.
2. Phát huy tối đa công cụ quản lý mà pháp luật trao (kiểm tra, thanh tra chuyên ngành) kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại hạn chế trong công tác hộ tịch; tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho và đề cao đạo đức công vụ của đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. Đồng thời, cần tăng mức độ nhạy bén trong phản ứng chính sách, kịp thời ứng phó, xử lý và mạnh dạn đề xuất các cơ quan có thẩm quyền giải quyết thỏa đáng những vấn đề phát sinh, không để xảy ra điểm nóng, điểm nghẽn, gây bức xúc trong lĩnh vực hộ tịch.
3. Tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về hộ tịch và các văn bản pháp luật có liên quan đến công tác hộ tịch để các cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận thức rõ hơn về vai trò, ý nghĩa của công tác đăng ký, quản lý hộ tịch trong đời sống xã hội, cũng như trong công tác quản lý nhà nước.
Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã tặng Bằng khen cho 22 tập thể, 17 cá nhân có thành tích xuất sắc trong 6 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch.

Ông Nguyễn Khánh Ngọc - Thứ trưởng Bộ Tư pháp trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong 6 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch
Ông Nguyễn Khánh Ngọc - Thứ trưởng Bộ Tư pháp trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho các cá nhân có thành tích xuất sắc trong 6 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch.
Nghiêm Hà Hải