Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe các đơn vị báo cáo tổng kết công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, con nuôi và lý lịch tư pháp năm 2016 và nhiệm vụ, giải pháp công tác trong năm 2017. Theo đó:
Thể chế trong công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực về cơ bản được hoàn thiện là cơ sở tạo sự thống nhất trong công tác quản lý nhà nước đối với cả 3 lĩnh vực. Trong năm 2016, Cục HTQTCT đã tham mưu Lãnh đạo Bộ phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính xây dựng Thông tư liên tịch hướng dẫn việc đăng ký hộ tịch tại Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự Việt Nam ở nước ngoài; các văn bản quy định về phí, lệ phí trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực. Bên cạnh đó, Cục đã chủ động thực hiện các hoạt động để tham mưu Lãnh đạo Bộ xây dựng Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký, thống kê hộ tịch giai đoạn 2016-2024 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Bước đầu nghiên cứu, nhận diện những khó khăn, vướng mắc khi thi hành Luật Quốc tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành. Nhìn chung, công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực được Cục triển khai tích cực, việc chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ cho các địa phương và xử lý thông tin báo chí phản ánh được thực hiện thường xuyên và kịp thời, không để gây bức xúc trong dư luận xã hội và người dân. Các vướng mắc trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực liên quan đến một số Bộ, ngành, tổ chức, cá nhân và một số Cơ quan đại diện của nước ngoài tại Việt Nam được trao đổi, tháo gỡ, cơ bản đáp ứng được yêu cầu, kết quả cụ thể các lĩnh vực công tác như sau:
- Công tác hộ tịch: Việc triển khai thi hành Luật hộ tịch được thực hiện đồng bộ có hiệu quả. Việc triển khai thí điểm phần mềm đăng ký khai sinh và cấp số định danh cá nhân từ ngày 01/01/2016 (tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng và huyện Quế Phong tỉnh Nghệ An) là điểm nhấn, đột phá ban đầu đã cho thấy bước đi đúng hướng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.
- Công tác quốc tịch: Hồ sơ quốc tịch được giải quyết cơ bản đáp ứng yêu cầu của người dân; Các kế hoạch, đề án giải quyết vấn đề quốc tịch cho một số nhóm đối tượng phát sinh trong thời gian gần đây như:
Đề án thực hiện “
Thỏa thuận giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về việc giải quyết vấn đề di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới hai nước”; “Kế hoạch rà soát, đánh giá việc giải quyết vấn đề quốc tịch, hộ tịch của trẻ em là con của công dân Việt Nam với người nước ngoài cư trú trên lãnh thổ Việt Nam”Tiểu Đề án “Giải quyết các vấn đề về quốc tịch, hộ tịch, hộ khẩu và các giấy tờ tùy thân khác cho người di cư tự do từ Campuchia về nước” đã được triển khai đồng bộ và bước đầu có kết quả. Cơ sở dữ liệu quốc tịch cũng đã bước đầu được hình thành, phục vụ yêu cầu về tra cứu thông tin quốc tịch của các cơ quan và địa phương, hướng đến việc tra cứu qua mạng điện tử phục vụ công tác quản lý trong lĩnh vực quốc tịch.
- Công tác chứng thực: Các quy định liên quan đến hoạt động chứng thực được triển khai thi hành đồng bộ, hiệu quả cơ bản đáp ứng yêu cầu của tổ chức, cá nhân. Cục đã chủ động hướng dẫn nghiệp vụ, giải đáp kịp thời những khó khăn, vướng mắc của địa phương trong quá trình thực hiện Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ và Thông tư số 20/2015/TT-BTP ngày 29/12/2015 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP. Cục đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương thực hiện Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 20/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh tình trạng lạm dụng yêu cầu nộp bản sao có chứng thực đối với giấy tờ, văn bản, khi thực hiện thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi, giảm chi phí cho người dân, giảm áp lực đối với Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã trong công tác chứng thực.
- Công tác chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn địa phương được chú trọng thực hiện và đã giải quyết được về cơ bản các vấn đề khó khăn vướng mắc trong thực tiễn hoạt động của ngành tại các địa phương, đặc biệt là những vướng mắc, khó khăn trong quá trình thi hành Luật hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành; Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch.
- Công tác thanh tra chuyên ngành được thực hiện bài bản, hiệu quả, thông qua công tác thanh tra đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những sai sót, vi phạm trong công tác hộ tịch, chứng thực tại địa phương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
Đối với công tác con nuôi, tập trung tổng kết 05 năm triển khai thực hiện Luật nuôi con nuôi, 04 năm thực hiện Công ước La hay số 33 về bảo vệ trẻ em và hợp tác trong lĩnh vực con nuôi quốc tế và 04 năm triển khai thực hiện Nghị định số 19/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật nuôi con nuôi; xây dựng và triển khai thực hiện “Quy chế phối hợp giữa Bộ Tư pháp - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội về giải quyết việc nuôi con nuôi đối với trẻ em đang được chăm sóc và nuôi dưỡng tại các cơ sở trợ giúp xã hội”; đẩy mạnh công tác tìm gia đình thay thế cho trẻ em ở nước ngoài, đặc biệt là cho những trẻ em khuyết tật, trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo không có cở hội tìm được gia đình thay thế tại Việt Nam. Nhìn chung, trong năm 2016, Cục Con nuôi chủ động, tích cực trong việc triển khai đồng bộ các nhiệm vụ theo Kế hoạch năm, các nhiệm vụ đều được thực hiện đảm bảo về tiến độ và chất lượng.
Trong hoạt động lý lịch tư pháp, năm 2016 đã đạt được nhiều kết quả như: chất lượng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp từng bước được bảo đảm, hoạt động cấp phiếu lý lịch tư pháp đã đơn giản về thủ tục, đa dạng về phương thức, rút ngắn về thời gian tình trạng chậm cấp phiếu lý lịch đang được khắc phục trên phạm vi toàn quốc; công tác hoàn thiện thể chế, chính sách về lý lịch tư pháp đã có bước chuyển với dự án Luật Lý lịch tư pháp (sử đổi) được Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017; các hoạt động về hướng dẫn nghiệp vụ cho địa phương, kiện toàn tổ chức cũng hoàn thành tốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ năm 2016.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc, thay mặt Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tư pháp, ghi nhận ý nghĩa nhiệm vụ và tầm quan trọng của công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, là đơn vị có nhiệm vụ quản lý lĩnh vực gắn chặt với quyền và lợi ích của người dân, là mảng công việc quan trọng của Bộ, Ngành Tư pháp, Thứ trưởng lưu ý Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, muốn thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này cần hoàn thiện về mặt thể chế, đặc biệt là trong hai lĩnh vực quốc tịch, chứng thực, cần thường xuyên nắm bắt, tập hợp thông tin xác định phương hướng hoàn thiện thể chế; bên cạnh đó, cần đề nghị các địa phương thực hiện một cách bài bản, nghiêm chỉnh công tác tổ chức thi hành pháp luật; cần tiếp tục tập trung vào công tác thanh tra, xử phạt vi phạm hành chính; lưu ý sự vào cuộc của các tổ chức báo chí, phát ngôn những vấn đề liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước của Cục, đưa ra chiến lược về truyền thông, thông tin; cần tiếp tục thực hiện công tác quản lý dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin một cách thực chất. đặc biệt, cần tăng cường phối hợp công tác liên ngành, vận dụng pháp luật linh hoạt, đảm bảo lợi ích tốt nhất cho người dân...
Thứ trưởng tin tưởng rằng việc thực hiện tốt Kế hoạch công tác năm 2017 sẽ tiếp tục tạo cơ sở, nền tảng và điều kiện thuận lợi cho năm 2017 và những năm tiếp theo trong công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực ngày càng đạt kết quả cao hơn.
Tùng Hoa - Hải Châu