Theo báo cáo của Sở Tư pháp qua 3 năm triển khai, Luật Hộ tịch đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng; Từ ngày 01/1/2016 đến ngày 30/6/2018, tại 480 xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã giải quyết 495.907 sự kiện hộ tịch, trong đó: Đăng ký khai sinh 273.881 trường hợp; đăng ký khai tử 52.098 trường hợp; đăng ký kết hôn 74.669 trường hợp; thay đổi hộ tịch 1.925 trường hợp; cải chính hộ tịch 1.226 trường hợp; bổ sung thông tin hộ tịch 302 trường hợp; đăng ký nhận cha, mẹ, con 487 trường hợp; đăng ký giám hộ 177 trường hợp; cấp giấy xác nhận chứng nhận tình trạng hôn nhân 90.162 trường hợp…
Nhìn chung công tác đăng ký, quản lý hộ tịch từng bước ổn định và đi vào nề nếp. Các cơ quan thực hiện việc đăng ký hộ tịch đã ý thức được trách nhiệm của mình. Người dân đã nhận thức được tầm quan trọng của giấy tờ hộ tịch nên không tuỳ tiện sửa chữa thêm, bớt; thực hiện đi đăng ký các sự kiện hộ tịch theo đúng thời gian quy định của pháp luật, hạn chế tình trạng “sinh không khai, tử không báo” như trước đây. Công chức làm công tác hộ tịch cấp xã xác định được tầm quan trọng của công tác này nên đã tuân thủ trình tự, thủ tục của Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin nên công tác giải quyết nhanh chóng, chính xác, theo đúng quy định của pháp luật về hộ tịch, góp phần làm giảm đáng kể các vụ việc khiếu nại, tố cáo về hộ tịch. Luật Hộ tịch năm 2014 đã tạo cơ sở pháp lý để người dân được công nhận các quyền con người, quyền, nghĩa vụ công dân và để Nhà nước bảo hộ các quyền, lợi ích hợp pháp của họ, có biện pháp quản lý dân cư một cách khoa học, phục vụ thiết thực cho việc xây dựng, hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của đất nước.
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, tại một số địa phương, việc tổ chức triển khai thi hành Luật Hộ tịch còn chậm, chưa đồng bộ; một số địa bàn có đường biên giới giáp Lào, khi yêu cầu đăng ký các sự kiện hộ tịch không có các giấy tờ tuỳ thân như giấy khai sinh, chứng minh nhân dân, hộ chiếu… Bên cạnh đó, một số quy định của Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa rõ ràng, phù hợp. Việc cấp giấy chứng sinh ở các cơ sở y tế nhiều lúc còn tuỳ tiện, sai lệch thông tin; việc cấp giấy chứng tử khi đăng ký khai tử còn gặp nhiều khó khăn…
Tại hội nghị, lãnh đạo Phòng Tư pháp các địa phương đã chia sẻ việc triển khai thi hành Luật Hộ tịch trong trường hợp: Thực hiện đăng ký, quản lý hộ tịch có yếu tố nước ngoài; thực hiện thí điểm phần mềm hộ tịch điện tử; thực tiễn giải quyết thủ tục khai sinh, nhận cha, mẹ, con, cải chính hộ tịch; tác động của phong tục, tập quán tới công tác đăng ký và quản lý hộ tịch nói chung, đăng ký khai sinh cho trẻ em trên địa bàn; việc lưu trữ sổ sách hộ tịch, cấp bản sao trích lục hộ tịch trên địa bàn … nêu lên các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Luật Hộ tịch và đề xuất các giải pháp để thực hiện trong thời gian tới.
Kết luận Hội nghị đồng chí Giám đốc Sở tư pháp yêu cầu các phòng Tư pháp các huyện, thành, thị xã tiếp tục tham mưu tăng cường công tác tuyên truyền luật hộ tịch sâu rộng đến mọi người dân nhằm nâng cao nhận thức về quyền và nghĩa vụ của mình trong đăng ký hộ tịch.
Nhân hội nghị lần này, UBND tỉnh đã tặng Bằng khen cho 6 tập thể và 6 cá nhân; Sở Tư pháp cũng đã tặng Giấy khen cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong 3 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Nguyễn Quế Anh, Sở Tư pháp tỉnh Nghệ An