Hội nghị cấp Bộ trưởng lần thứ hai về về đăng ký và thống kê hộ tịch khu vực Châu Á - Thái Bình Dương được tổ chức nhằm mục tiêu: (i) Cung cấp thông tin về sự tiến bộ của quốc gia về đăng ký và thống kê hộ tịch hướng đến tầm nhìn chung, theo đó đến năm 2024, tất cả người dân ở Châu Á - Thái Bình Dương đều được hưởng lợi từ hệ thống đăng ký và thống kê hộ tịch phổ cập và phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các quyền cơ bản của người dân và hỗ trợ quản trị tốt, y tế và phát triển; (ii) Tăng cường đăng ký hộ tịch với vai trò là cơ sở để quản lý định danh; (iii) Nhấn mạnh tầm quan trọng của đăng ký và thống kê hộ tịch trong việc thúc đẩy thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì Sự phát triển bền vững (SDGs); và (iv) Tập trung làm rõ vai trò thiết yếu của hệ thống đăng ký, thống kê hộ tịch trong ứng phó và phục hồi sau đại dịch Covid-19.
Hội nghị cấp Bộ trưởng do các đối tác sau tổ chức: ESCAP; Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP); Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA); Văn phòng Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR); Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF); Cơ quan Liên Hiệp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN-Women); Tổ chức Y tế Thế giới (WHO); Nhóm Ngân hàng Thế giới; CDC Foundation; Cộng đồng Thái Bình Dương; Tổ chức Plan (Plan International); Vital Strategies; và Tổ chức Tầm nhìn Thế giới (World Vision International). Hội nghị bao gồm hai phiên họp: phiên họp quan chức cấp cao (16–18 tháng 11 năm 2021) và phiên họp cấp Bộ trưởng (ngày 19 tháng 11 năm 2021) và 18 sự kiện bên lề/phiên họp đặc biệt (25/10 – 19/11/2021).
Tham dự Hội nghị có hơn 400 đại biểu, bao gồm: 44 đại diện các thành viên và các thành viên liên kết của ESCAP, trong đó có Việt Nam. Ngoài ra, còn có Đại diện của các Quan sát viên Thường trực của ESCAP tham dự (Phần Lan; Mêhicô; Ni-giê-ri-a; và Thụy Sĩ); đại diện của Ủy ban Kinh tế và Xã hội khu vực Tây Châu Á và Ủy ban Kinh tế Châu Mỹ Latinh và Caribe; đại diện của các cơ quan Liên Hợp quốc, các cơ quan và quỹ chuyên môn tham dự: Tổ chức Di cư Quốc tế (International Organization for Migration); UNDP; UNFPA; UNHCR; UNICEF; UN-Women; và WHO; đại diện của Cộng đồng Thái Bình Dương; đại diện của các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác như: Tiến trình Bali về phòng, chống đưa người di cư trái phép, mua bán người và tội phạm xuyên quốc gia; CDC Foundation; Liên minh Quyền trẻ em Châu Á; Tổ chức Plan (Plan International); Vital Strategies và Tổ chức Tầm nhìn Thế giới.
Nhận lời mời của bà Armida Salsiah Alisjahbana
, Phó
Ttổng thư ký Liên Hợp quốc kiêm Thư ký điều hành ESCAP, Đoàn đại biểu liên ngành của Việt Nam (do Thứ trưởng Bộ Tư pháp làm Trưởng Đoàn) đã tham dự (trực tuyến) Hội nghị cấp Bộ trưởng lần thứ hai về đăng ký và thống kê hộ tịch khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đoàn của Việt Nam bao gồm các thành viên là lãnh đạo Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, Vụ Hợp tác quốc tế, Cục Công nghệ thông tin (Bộ Tư pháp), đại diện Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và đầu tư), đại diện Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao, Sở Tư pháp thành phố Hà Nội.
Đại diện Đoàn đại biểu liên ngành Việt Nam đã tham dự 03 sự kiện bên lề/phiên họp đặc biệt, gồm: “Cải tiến quy trình nghiệp vụ: cách tiếp cận sáng tạo nhằm tăng cường hệ thống đăng ký và thống kê hộ tịch”, do Vital Strategies, ESCAP và Văn phòng khu vực Đông Nam Á của WHO tổ chức ngày 10/11/2021; phiên họp các quan chức cấp cao (phiên số 3) tổ chức ngày 17/11/2021: “Tiềm năng của ngành y tế trong việc thúc đẩy cải thiện nhanh chóng hệ thống đăng ký và thống kê hộ tịch và vai trò của đăng ký và thống kê hộ tịch trong ứng phó và phục hồi sau đại dịch Covid-19”; phiên họp các quan chức cấp cao (phiên số 5) tổ chức ngày 18/11/2021: “Thu thập số liệu, công bố và sử dụng số liệu thống kê hộ tịch: khai thác dữ liệu đăng ký hộ tịch để ra quyết định”. Tại phiên họp cấp Bộ trưởng tổ chức ngày 19/11/2021 (phiên số 10: Hướng tới một tầm nhìn chung về đăng ký và thống kê hộ tịch phổ cập và phù hợp nhằm tạo điều kiện thực hiện các quyền và hỗ trợ quản trị tốt, y tế và phát triển), ông Nguyễn Khánh Ngọc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đã có bài phát biểu quan trọng, trong đó nhấn mạnh về những tiến bộ đạt được trong nửa đầu Thập niên về đăng ký, thống kê hộ tịch và thách thức đặt ra cho công tác đăng ký, thống kê hộ tịch tại Việt Nam cũng như các quốc gia trong khu vực. Đồng thời, khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai thực hiện các cam kết của chính phủ về đăng ký, thống kê hộ tịch nhằm hướng đến mục tiêu “Để không ai bị bỏ lại phía sau”.
Hội nghị đã trao đổi nhiều vấn đề liên quan đến tình hình triển khai các mục tiêu của Khung hành động khu vực trong nửa đầu Thập niên đăng ký và thống kê hộ tịch khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (2015–2024). Hội nghị đã xác định được các lĩnh vực hoạt động ưu tiên trong nửa sau của Thập niên đăng ký và thống kê hộ tịch, bao gồm việc đánh giá bất bình đẳng, xác định ai đang bị bỏ lại phía sau hướng đến mục tiêu “Để mọi người có mặt trong ảnh” và đạt được mục tiêu đăng ký hộ tịch phổ cập; nâng cao việc ghi nhận nguyên nhân tử vong và thu thập số liệu thống kê hộ tịch: bảo đảm tính đầy đủ, chính xác của dữ liệu phục vụ cho hoạch định chính sách công; kết nối với định danh pháp lý: khai thác dữ liệu đăng ký hộ tịch với vai trò là cơ sở, nguồn thông tin đầu vào cho hệ thống định danh pháp lý. Đồng thời, Hội nghị cũng ghi nhận vai trò quan trọng của ngành y tế trong việc cung cấp các dịch vụ y tế thiết yếu, là bên cung cấp thông tin về các ca sinh, tử, ghi nhận và mã hóa nguyên nhân tử vong, do đó luôn hiện diện trong suốt cuộc đời của một con người từ khi sinh ra đến khi chết đi (phương pháp tiếp cận vòng đời – life cycle).
Ngoài việc thảo luận về 11 chủ đề liên quan đến đăng ký và thống kê hộ tịch, Hội nghị đã thông qua báo cáo và Tuyên bố cấp Bộ trưởng lần thứ hai về đăng ký và thống kê hộ tịch khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Với vai trò là cơ quan đầu mối cấp quốc gia của Việt Nam về đăng ký, thống kê hộ tịch, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực – Bộ Tư pháp đã tham gia tích cực trong việc góp ý dự thảo Tuyên bố cấp Bộ trưởng với những nội dung góp ý có giá trị được Ban Thư ký ESCAP ghi nhận và đánh giá cao. Tuyên bố cấp Bộ trưởng lần thứ hai đã thể hiện rõ ràng, mạnh mẽ hơn quyết tâm, nỗ lực của các quốc gia (so với Tuyên bố lần thứ nhất) trong việc bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch cho tất cả mọi người, đồng thời tiến tới xóa bỏ mọi rào cản, phân biệt đối xử trong đăng ký hộ tịch, đặc biệt đối với nhóm dân cư khó tiếp cận, dễ bị tổn thương. Đây chính là sự thể hiện mạnh mẽ cam kết chính trị của các Bộ trưởng các nước khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại Hội nghị lần này, nhằm hỗ trợ việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững trong Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc./.
Lò Thuỳ Linh