Cấp thẻ CCCD từ khi sinh ra là chưa hợp lý
Chưa tán thành những lập luận của Bộ Công an về việc cấp thẻ CCCD ngay từ khi công dân được sinh ra để "tạo thuận lợi cho người dân", ĐB Nguyễn Mạnh Cường (tỉnh Quảng Bình) phân tích, CCCD phải có ảnh nhân dạng, nhưng trẻ mới sinh nhân dạng chưa rõ và có nhiều thay đổi cho đến 14 tuổi, nên cấp thẻ CCCD từ khi sinh ra là chưa hợp lý. Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, nên cấp CCCD từ khi 14 tuổi vì đó là độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và nhân dạng đã tương đối ổn định để có thể có ảnh trong thẻ CCCD. Quan điểm này đã được thể hiện trong báo cáo giải trình thêm của Chính phủ gửi UBTVQH.
ĐB Lê Đông Phong (TP.HCM) tán thành việc quản lý hộ tịch, cấp giấy khai sinh, sổ hộ tịch do tình trạng dân cư và năng lực tổ chức quản lý dân cư còn hạn chế của nước ta hiện nay.
Nghiên cứu hai dự thảo Luật này, một số ý kiến đề xuất, "nhập hai dự thảo luật này với nhau" song Bộ trưởng Hà Hùng Cường khẳng định, hai dự thảo Luật có phạm vi điều chỉnh, đối tượng và mục đích điều chỉnh khác nhau nên "không thể nhập hai dự thảo Luật mà phải tạo sự liên thông để phục vụ cho công tác quản lý chung về dân cư". Sự liên thông đó được thể hiện cụ thể qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (theo Đề án 986 đang được thực hiện), là cơ sở dùng chung nhằm quản lý dân cư tốt hơn.
Với mong muốn không còn những trường hợp cải chính hộ tịch, lợi dụng sự thiếu liên thông trong quản lý dân cư giữa các cơ quan vì những lợi ích cá nhân không chính đáng, đa số các ĐBQH kiến nghị, trước khi hai Luật này có hiệu lực, phải xây dựng cho được cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các chuẩn mực, thông tin nhanh nhạy, luật hóa thông tin nào được phép cung cấp, thông tin nào không được phép cung cấp và tổ chức nào thì được quyền truy cập thông tin nào… để tiết kiệm chi phí cho xã hội và "khi đó áp dụng thẻ CCCD mới yên tâm". Hiện Chính phủ đang cố gắng đến năm 2020 hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để triển khai mô hình quản lý dân cư hiện đại, ổn định.
Tính toán cho sự ổn định của thẻ CCCD
Theo đánh giá của một số ĐBQH, thẻ CCCD rất quan trọng, việc cấp thẻ này tác động nhiều mặt đến hoạt động quản lý của Nhà nước, đến điều kiện sinh hoạt của công dân. Nhưng nhiều ĐBQH lo ngại sự tốn kém cho việc thay đổi từ CMND sang thẻ CCCD và quan tâm đến những yếu tố đảm bảo cho sự ổn định của loại giấy tờ mới này về việc thay đổi CMND từ 9 số sang 12 số do không đáp ứng yêu cầu quản lý.
Nên để đảm bảo tính khả thi, ĐB Trần Tiến Dũng (tỉnh Hà Tĩnh) cũng như một số ĐB thấy rằng, Chính phủ cần tính toán chi phí của Nhà nước, của xã hội và có nghiên cứu dài hạn, không để thay đổi liên tục, không ổn định trong chính sách và tâm lý người dân và giải trình rõ cho Quốc hội thấy được những tiện ích của thẻ CCCD so với CMND. Còn đối với ĐB Nguyễn Văn Phúc (tỉnh Hà Tĩnh), việc cấp thẻ CCCD phải đạt được mục đích "nhà nước phục vụ theo yêu cầu của công dân".
Đánh giá cao vai trò của số định danh cá nhân trong công tác quản lý dân cư, nhiều ĐBQH nhận định, việc qui định về số định danh là xuất phát từ mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân theo nguyên tắc, Nhà nước là một thể thống nhất, nên việc quản lý dân cư phải tập trung; các cơ quan nhà nước phải cùng sử dụng thông tin công dân, không nên yêu cầu công dân phải khai đi khai lại thông tin bản thân mỗi khi đến cơ quan nhà nước. Đồng tình quan điểm này, ĐB Ksor Phước (Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội) đề nghị phải nghiên cứu kỹ để xâu chuỗi công tác quản lý hộ tịch và căn cước thông qua việc quản lý, cấp số định danh cá nhân. Tuy nhiên, ĐB Trịnh Xuyên (tỉnh Thanh Hóa) còn e ngại, số định danh 12 số liệu có đảm bảo sự ổn định cho hàng trăm năm vì "mỗi người sẽ mang theo số này suốt cuộc đời".
Huy Anh