Nhìn chung, việc triển khai thực hiện Chỉ thị đã được các Bộ, ngành, địa phương quán triệt và tổ chức thực hiện tích cực, nghiêm túc nhằm góp phần cải cách thủ tục hành chính, đem lại lợi ích thiết thực và sự hài lòng cho người dân. Cụ thể, ngay sau khi Bộ Tư pháp ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị (kèm theo Quyết định số 1949/QĐ-BTP ngày 20/8/2014), 100% các Bộ, ngành, địa phương trên toàn quốc đều hưởng ứng tích cực thông qua việc ban hành Văn bản chỉ đạo công tác triển khai thực hiện Chỉ thị trong phạm vi Bộ, ngành, địa phương mình dưới các hình thức như Chỉ thị, Kế hoạch, Công văn… Các Văn bản này đều đã cụ thể hóa và phân công nhiệm vụ cụ thể (như nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến nội dung Chỉ thị; rà soát, thẩm định văn bản; kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị… ) cho các tổ chức, đơn vị trực thuộc Bộ, ngành, địa phương. Trong đó, tuyên truyền, phổ biến nội dung, ý nghĩa của Chỉ thị số 17/CT-TTg được xác định là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng bởi nguyên nhân của tình trạng lạm dụng bản sao có chứng thực hiện nay được xác định xuất phát từ chính nhận thức của con người. Chính từ nhận thức chưa đúng, đã dẫn đến hầu hết các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thường ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính yêu cầu phải có bản sao có chứng thực trong thành phần hồ sơ thực hiện thủ tục hành chính (mặc dù với cố gắng góp phần cải cách thủ tục hành chính, Điều 6 của Nghị định số 79/2007/NĐ-CP đã quy định cơ quan, tổ chức tiếp nhận hồ sơ có quyền tự mình thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu bản sao với bản chính, song trên thực tế rất ít cơ quan, tổ chức thực hiện quyền này), hệ lụy là đến lượt người dân cũng “sính” bản sao có chứng thực. Do đó, thay đổi nhận thức để từ đó dẫn đến thay đổi hành động của toàn xã hội là việc làm hết sức quan trọng để tiến tới thực hiện mục tiêu xóa bỏ tình trạng lạm dụng bản sao có chứng thực.Vì vậy, việc tuyên truyền, phổ biến nội dung, ý nghĩa của Chỉ thị 17/CT-TTg đến mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân trong toàn xã hội đã được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác triển khai thực hiện Chỉ thị. Qua tổng kết trên phạm vi toàn quốc, đến nay công tác này đã đạt được một số kết quả cụ thể sau:
- Với tư cách là thành viên của Hội đồng Phổ biến giáo dục pháp luật quốc gia, Bộ Tư pháp đã có những hoạt động thiết thực, cụ thể nhằm tuyên truyền, phổ biến nội dung Chỉ thị tới mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân: ban hành Kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hướng dẫn Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Tổ chức pháp chế các Bộ, ngành, đoàn thể, trong đó xác định việc phổ biến Chỉ thị số 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Đồng thời, biên soạn, phát hành các tài liệu phổ biến pháp luật, trong đó có nội dung của Chỉ thị và Điều 6 của Nghị định số 79/2007/NĐ-CP ngày 18/5/2007 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký; Điều 6 của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/2/2015 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch (bắt đầu có hiệu lực từ ngày 10/4/2015) và đưa lên Trang Thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật thuộc Cổng Thông tin điện tử của Bộ Tư pháp để các cơ quan, tổ chức và cá nhân khai thác, sử dụng; thường xuyên đăng tải các tin, bài về tình hình triển khai thực hiện Chỉ thị tại các Bộ, ngành, địa phương để qua đó thông tin, tuyên truyền về tình hình triển khai thực hiện Chỉ thị trên phạm vi toàn quốc. Đồng thời, Bộ Tư pháp cũng tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương trên toàn quốc tập trung phổ biến, tuyên truyền nội dung của Chỉ thị số 17/CT-TTg bằng các hình thức phù hợp với từng địa bàn; phối hợp với các phương tiện thông tin đại chúng biên soạn các tin, bài, chuyên trang, chuyên mục, trong đó có nội dung về Chỉ thị số 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
- Tổ chức pháp chế ở các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã tích cực tham mưu cho Lãnh đạo Bộ, cơ quan ngang Bộ cũng như phối hợp với các đơn vị liên quan như Văn phòng Bộ, Cổng thông tin điện tử, báo chuyên ngành… tổ chức tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nội dung Chỉ thị cũng như Nghị định số 79/2007/NĐ-CP, Nghị định số 23/2015/NĐ-CP và các thủ tục hành chính có liên quan tới các cấp, các đơn vị thuộc Bộ, ngành một cách đồng bộ, thường xuyên bằng nhiều hình thức phong phú, phù hợp với nhiệm vụ công tác của từng đơn vị như: thông qua các cuộc họp giao ban đơn vị, hội nghị chuyên đề, đưa tin, bài lên Trang thông tin điện tử của Bộ và địa phương; tổ chức tuyên truyền qua báo, tạp chí, truyền hình… Một số Bộ đã phát động các phong trào thi đua thực hiện cải cách thủ tục hành chính và cử nhiều lượt công chức, viên chức làm công tác giải quyết thủ tục hành chính tại các đơn vị, địa phương tham gia các lớp tập huấn, nâng cao năng lực nghiệp vụ, trách nhiệm (như Bộ Công an); lồng ghép nội dung triển khai thực hiện Chỉ thị vào các chương trình tập huấn, phổ biến kiến thức về nghiệp vụ kiểm soát thủ tục hành chính. Riêng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao bên cạnh việc đăng tải lên Trang thông tin điện tử về công tác lãnh sự trên Cổng thông tin điện tử còn điện hướng dẫn các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài triển khai thực hiện Chỉ thị; Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Công văn đề nghị các Vụ, Cục, Thanh tra, Văn phòng; các Sở giáo dục và Đào tạo; các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng, trường trung cấp chuyên nghiệp và Báo Giáo dục và Thời đại yêu cầu thực hiện các nội dung của Chỉ thị số 17/CT-TTg.... Nhìn chung, công tác tuyên truyền, phổ biến Chỉ thị 17/CT-TTg tại các bộ, ngành đã góp phần nâng cao nhận thức của từng cơ quan, tổ chức, công chức, viên chức các ngành trong việc tiếp nhận hồ sơ, giải quyết thủ tục hành chính, hạn chế tình trạng lạm dụng bản sao có chứng thực, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
- Căn cứ sự chỉ đạo của UBND tỉnh, với vai trò là cơ quan thường trực Hội đồng Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh, Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã đưa nội dung Chỉ thị số 17/CT-TTg vào tuyên truyền trong các số Bản tin tư pháp đồng thời đăng tải các tin, bài nghiên cứu trao đổi, tình hình thực hiện các quy định về chứng thực trên trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp; phối hợp với Đài phát thanh - Truyền hình tỉnh, các báo địa phương tổ chức tuyên truyền, giới thiệu Nghị định 79 và Chỉ thị 17 đến các cơ quan, tổ chức có liên quan thông qua các chuyên mục, chuyên trang; lồng ghép việc phổ biến, quán triệt Chỉ thị tại các hội nghị giao ban hàng tháng, quý, các buổi sinh hoạt pháp luật của đoàn thanh niên; đồng thời tổ chức phổ biến, triển khai đến lãnh đạo tổ chức pháp chế các sở, ban, ngành cấp tỉnh và Phòng Tư pháp cấp huyện để kịp thời tham mưu cho Thủ trưởng các Sở, ban, ngành cấp tỉnh và Chủ tịch UBND cấp huyện triển khai thực hiện tốt Chỉ thị tại cơ quan, đơn vị, địa bàn. Các Sở Tư pháp cũng đồng thời chủ động hướng dẫn các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh tổ chức phổ biến, quán triệt Điều 6 của Nghị định 79 đến các xã, phường, thị trấn và tại cơ sở việc tuyên truyền, phổ biến nội dung, ý nghĩa của Chỉ thị 17/CT-TTg cũng được thực hiện dưới nhiều hình thức phong phú như Hội nghị, đăng tải trên trang tin điện tử, lồng ghép vào các cuộc họp dân ở trụ sở thôn, xóm, ấp… để các cơ quan, đơn vị, địa phương cũng như cán bộ, công chức và nhân dân trên địa bàn biết, hiểu rõ và thực hiện đúng theo quy định. Ngoài ra, một số Sở Tư pháp đã biên soạn và phát hành cuốn tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ chứng thực; chỉ đạo Trung tâm trợ giúp pháp lý phối hợp với Phòng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Phòng Hành chính tư pháp lồng ghép việc tuyên truyền, hướng dẫn nghiệp vụ chứng thực vào các đợt trợ giúp pháp lý lưu động để nhân dân kịp thời tìm hiểu các quy định của pháp luật về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính.
Tuy việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 17/CT-TTg diễn ra trong thời gian chưa dài nhưng nhìn chung các Bộ, ngành và địa phương đều đã thực hiện nghiêm túc việc triển khai thực hiện Chỉ thị 17/CT-TTg, trong đó có công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung Chỉ thị đến mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân. Do trước đây, việc sử dụng bản sao có chứng thực hình thành trong xã hội như một thói quen và hầu hết mọi người đều cho rằng việc sử dụng bản sao có chứng thực chỉ có mặt tích cực, thậm chí nhiều cơ quan thực hiện chứng thực cho rằng chứng thực càng nhiều bản sao thì càng đạt nhiều thành tích, càng đáp ứng tốt nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, sau khi Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ được ban hành, chỉ ra mặt tiêu cực của việc sử dụng bản sao có chứng thực một cách không hợp lý thì hầu hết các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong toàn xã hội đã nhận ra được thực tế này và hoàn toàn đồng lòng nhất trí ủng hộ việc thực hiện Chỉ thị. Vì vậy, công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung Chỉ thị 17/CT-TTg trên phạm vi toàn quốc bước đầu đã đóng vai trò hết sức tích cực trong tiến trình thực hiện mục tiêu giảm dần và tiến tới xóa bỏ tình trạng lạm dụng bản sao có chứng thực./.
Nguyễn Thu Hương